Aanstande Juni gaan we weer lekker op vakantie naar Oostenrijk. Nu iets verder naar het Oosten, in Kitzbühel, Tirol.
Uiteraard hebben we daar allen (Margriet, Schoonpa en ik) zin in en ook dit jaar is het mijn bedoeling radio spul mee te nemen net als vorig jaar.
Omdat ik nu naast een Yaesu FT-818 ook nog zijn grote broer Yaesu FT-891 mee nemen kan waarmee ik meer vermogen ter beschikking heb, ben ik gaan kijken wat mijn 'vakantie antennes' nu eigenlijk doen.
1:9 BALUN, met een stuk draad...
De 1:9 balun met een lang eind draad was mijn eerste 'slachtoffer' om aan de tand gevoeld te worden. Helaas bleek hier dat die totaal niet in resonantie kwam op de HF-amateur-banden, op 10m bijvoorbeeld kon de Yaesu FC-50 dit niet eens rederlijkerwijs bijtunen. ("High SWR" melding op de Yaesu FT-891). De lengte van de draad zal eens gemeten moeten worden en al naar gelang ingekort moeten worden naar een bruikbare lengte in combinatie met de 1:9 balun van HF kits. (Note to self: misschien nog een mantelstroom filter er bij roggelen?). Mijn NanoVNA gaf i.d.d. dat deze antenne niet correct werkt. (SWR plots gemaakt)
Op de site van Peter - VK6YSF vind je informatie over (on)bruikbare lengten voor diverse amateurbanden. Mijn doel is om in ieder geval vanaf 40m tot en met 6m op mijn vakantie adresjes iets te kunnen ondernemen. 80m is wenselijk, maar geen harde eis. Zo ook de z.g.n. WARC banden (30m, 17m en 12m) , alles is mee genomen, maar ik zal zeker compromissen moeten sluiten.
Als ik naar het verhaal van Peter - VK6YSF kijk, lijkt een draadlengte van 23m aan mijn eis het meest te voldoen. Ik zou dan op banden van 3.5MHz (80m) tot en met 28MHz (10m) kunnen uitkomen. Uiteraard zal dit proefondervindelijk vast gesteld moeten gaan worden.
End-Fed Half Wave
Naast de 1:9 met een stuk draad heb ik de bechikking over een End-Fed antenne. Deze 23m lange antenne is bedoeld voor 5 banden: 80m, 40m, 20m, 15m en 10m (niet te verwarren met de 23m lange draad van hierboven). De basis banden dus. Uiteindelijk zal ik deze antenne ook eens aan de NanoVNA moeten hangen (of eigenlijk de NanoVNA aan de antenne) om daarvan de SWR plots te kunnen zien. Nu zegt een SWR plot absoluut niets over de werking van een antenne, immers een dummyload heeft ook een goede SWR, maar straalt erg minimaal.
Met een tuner zal deze antenne ook enigszins bruikbaar kunnen zijn op 12m en 17m. 6m (50MHz) zal wel niet lukken, maar ook dat zal pas na testen/experimenteren vast te stellen zijn.
MFJ 1899t vertical
Tja, wat kan ik zeggen over deze antenne. Deze verical is een echte compromis antenne voor QRP (low power, max 20Watt) gebruik. In theorie prima bruikbaar met mijn FT-891, mits ik op het zendvermogen let. Omdat de lengte van deze antenne aan de bovenkant met een telescoop spriet op lengte in te stellen is, en onderaan met een verlengspoel met aftakkingen is deze antenne bruikbaar van 80m (3.5MHz) tot en met 6m (50MHz).
Waarom is dit een compromis antenne? Omdat deze antenne voor alle HF banden electrisch gewoon te kort is en hierdoor gebruik gemaakt moet worden van een verlengspoel. Ook moet je gebruik maken van counterpoise draden om de werking te 'verbeteren'.
Als alternatief zit ik wel te denken aan de Yaesu ATAS-120 vertical. Dit is ook een compromis antenne, maar geschikt voor meer vermogen (100Watt) en kan door de FT-891 direct worden aangestuurd om het te kunnen tunen. Ook hier zal ik een goede RF (Hoogfrequent) aarde moeten creëren en bij gebruik er van eventuele aanraakmogelijkheden drastisch moeten beperken. Bij 100Watt RF staat er aan het einde van een draad of antennesprietje wel hele hoge spanningen. Uiteinde van een draad is hoog ohmig, en volgens de eenvoudige wet van Ohm zijn spanning en weerstand recht evenredig => hoge weerstand, hoge spanning, lage stroom! (Voor hoogfrequent is dit niet anders!)
50MHz Slim-Jim
Ik heb 2 exemplaren gemaakt uit 450Ω lint kabel, maar op een één of andere manier is dit toch meer werk om ze geschikt te krijgen om op 50MHz te kunnen werken. Op moment van schrijven zijn ze (electrisch) te lang. Of en hoe ik dit verder aan ga pakken moet ik nog bezien. Kan best zijn dat ik dit project laat vallen en een eenvoudige halve-golf dipool of delta-loop ga maken voor vakantie werk. 50MHz vind ik een erg interessante band met heel veel uitdagingen. Ook voor op vakantie. De MFJ 1899t en de eerder genoemde ATAS-120 zijn ook bruikbaar op 6m.
Alternatieven?
Het mooie van onze hobby is dat naast verschillende manieren van uitzenden je minstens zo vele vormen van antenne's hebt. Daarom heeft de ZS6BKW/G5RV draad antenne ook mijn aandacht. Echter om deze aan mijn 11.5mtr lange glasfiber mast te kunnen hangen zal ik de benen elders naar toe moeten spannen om zo een 'inverted-vee' te krijgen. Meer werk en meer ruimte nodig dus. Dit hoeft niet direct een probleem te zijn, maar dit zal op locatie bekeken moeten worden. Indien je bij enkele bomen staat zou je flexibeler zijn om een en ander te kunnen ophangen, maar ook dat is het experimenteren waard.
Ik heb nog een en ander uit te zoeken (1:9 met lengte draad) , te controleren (End-Fed) en om over na te denken (ATAS-120, ZS6BKW/G5RV). UIteraard zijn er nog veel meer mogelijkheden om iets te kunnen bouwen of kopen, maar voor vakantiewerk zul je wellicht moeten beperken tot antennes waarvan je zeker weet dat het zal werken.