Portabel radio actief....?
Okee, titel klinkt ernstiger dan het werkelijk is. Radio actief moet je nu niet zien als straling van kernafval of kerncentrales enz.
Wat hier bedoeld wordt is actief zenden en ontvangen met radio apparatuur, maar dan gevoed door accu's en/of zonnepanelen.
Ergens in 2021 kreeg ik een Yaesu FT-818nd te pakken waarmee het mogelijk is om portabel op onder ander de korte golf te kunnen zenden. Met deze tranceiver (zend-onvanger) kan ik op alle amateurbanden zenden vanaf 160meter tot en met 70cm.
Dit prikkelde mijn zelfbouw fantasieën om een veld-dag kit te maken, om zo ook op eventuele vakantie adressen iets met deze hobby te kunnen doen.
Om dit te bereiken moest ik nadenken over hoe ik zo lang mogelijk energie uit een accu of accu-pack kan halen, overdag opladen met zonnepaneeltjes is hierbij een mogelijkheid.
Zo heb ik bedacht dat 2 accu's van 12Volt en 7Ah samen voldoende energie leveren kunnen om met de FT-818nd ongeveer 4.5 uur draaiende te kunnen houden. De interne accu van deze tranceiver is een 9,6V/1900mAh, dus dan kan een uurtje extra er nog uit worden geperst als de zonnepaneeltjes de 12V accu's niet kunnen bijladen.
In theorie zou ik het dus 5 à 5,5 uur moeten kunnen uitzingen voordat alle accu's leeg zijn. De praktijk zal wellicht langer zijn omdat je niet continue aan het zenden bent maar ook moet luisteren naar respons, die 5 uur gok is gebaseerd op continue zenden, waarbij de tranceiver ongeveer 2,5 Ampère trekt volgens de manual.
Als ik bij elkaar een uur of 4 QRV ('radio actief' dus) kan zijn is het mooi genoeg.
Foto hierboven laat het voorlopige resultaat van het knutsel werk zien. Ik heb in de foto zelf een en ander bij gezet om aan te wijzen wat nu wat is. Een oplettende lezer ziet linksboven een foutje: de accu's zijn 2 stuks van 12Volt en 7Ah, het getal 7 is weg gevallen.
Verder op de foto: De Yaesu FT-818nd met een LDG Z817 auto tuner, een Yaesu FT1XDE VHF/UHF FM porto, geschikt voor APRS en Systemfusion/WiresX/C4FM.
Het voltmetertje laat de klemspanning van de accu's zien. Deze staan parallel aan elkaar dus delen ze het te leveren vermogen.
Daar onder is een 16x2 LCD schermpje gemonteerd. Deze laat de actuele datum en tijd in UTC zien. Deze informatie haalt een Arduino Nano controller uit een GPS module van U-Blox. Sketches zijn er voldoende te vinden op het internet.
Niet te zien op de foto zijn de 2 zonnepaneeltjes die de accu's moeten bijladen, ze zijn op de deksel van het koffertje gemonteerd. Deze paneeltjes leveren in theorie 18Volt bij maximaal 560mA, uitgaande van optimale zonlicht inval. Ook deze2 staan parallel aan elkaar, dus mag ik de stroom bij elkaar optellen: iets meer dan 1 ampère bij 18Volt.
Eenvoudig rekensommetje is dat de zonnepaneeltjes 1Ah kunnen leveren, en de tranceiver er 2.5Ah vraagt (bij 100% zenden) dus kan ik de maximale tijd van de eerder genoemde 5 uur theoretisch bijna verdubbelen overdag. Maar goed, de theorie en praktijk liggen vaak ver uit elkaar en alleen een veld-test zal dit uitwijzen.
Even terug naar het GPS-klokje. Deze heeft op dit moment (8 aug. 2022) nog wat issues, na verloop van tijd laat het display bagger zien en geen GPS/UTC tijd en datum. Hier is nog ruimte voor verbetering en uitbreiding.
Uitbreiding? Ja! Ik wil aan het begin van iedere minuut (bij '00' seconden dus) dat het display een paar seconden, 5 of 10 seconden, de maidenhad locator laat zien van waar je je op dat moment bevind. Het display vervangen voor een 20x4 variant is hier ook een optie.
Verder denk ik aan USB communicatie naar een laptop of Raspberry voor tijd-synchronisatie op plekken waar in het veld geen internet beschikbaar is. Een goede accurate tijd is belangrijk bij digitale modes als FT8, WSPR en dergelijke.
Om de digitale modes te kunnen bedrijven heb je wel een computer of Raspberry Pi nodig. Voordeel van een Raspberry is dat deze erg klein (iets groter dan je bankpas) zijn en ook veel energie zuiniger dan een computer/laptop. Ik wil eerst experimenteren met mijn laptop om te kijken wat er mee te doen is in het veld. Later zal een raspberry zeker een optie zijn.
Waarom nog een papieren boek er bij?? Er is kans dat ik geen internet o.i.d. heb om mijn verbindingen te noteren, dan is een papieren logboek de oplossing om dit alsnog bij te houden. Pen an papier werkt altijd, ook zonder elektriciteit.
Afgelopen week heb ik een eerste veld-test gedaan bij de Kibbelkoele en dat viel me in het geheel niet tegen. Ik hoorde op 14.212MHz (20mtr) een Japans zendamateur JH1GEX zo hard alsof hij naast me zat. Helaas is het mij niet gelukt een QSO met hem te maken. Zie onderstaand youtube filmpje hoe dat er aan toe ging:
Deze test samen gevat mag ik niet klagen over de resultaten. Helaas was mijn zendvermogen (maximaal 6 watt) te weinig om tussen de andere zendamateurs door te komen. Ik heb 's avonds Yutaka (zo heet die meneer) nog een mailtje gestuurd met het filmpje er in.
Zijn reactie was aller aardigst:
Hi Andre,
Thank you for your email.
Yes, the band condition was beautiful this morning, many EU people
came into JA with S9++ signal.
It's my regret not to find your signal.
I like to work QRP people very much, hope to work you.
All the best, stay safe.
Yutaka/JH1GEX
Erg leuk dit, en ik hoop nog eens succes te hebben zo.
Vervolg: Portabel radio actief....? (deel 2)