(mijn) computer historie

De eerste computer waarmee ik stoeide was een 8-bit machine uit de fabriek van Atari: de Atari 800XL.
Na onze verhuizing in 2019 kwam ik 3 van deze apparaten tegen in een doos, en vroeg me af wat er van het nog deed. Wat doe je dan? Juist, een TV opzoeken en de boel aansluiten.
Tot mijn grote plezier deed één machine het ook nog, en dat na zeker 25 à 30 jaar niet op de meest optimale manier van opbergen; vocht, vorst enz.

De Atari 800XL is een computertje dat begin jaren '80 van de vorige eeuw op de markt kwam, en moest concurreren met machines zoals onder andere de Commodore 64, MSX, Amstrad CPC en meer.
Geen idee waarom mijn ouders destijds voor Atari gekozen hadden, maar ik ben hierdoor wel een Atari liefhebber geworden. In mijn jeugd heb ik best veel (lees: heel veel) met dat ding gedaan, voornamelijk BASIC/Turbo-Basic programma's schrijven. Spelletjes hadden (en hebben nu nog steeds) weinig mijn interesse.

Terug naar 2019, na het aansluiten en weer een beetje "pielen" met de nog werkende computertje ga je op het web zoeken naar zaken die specifiek op deze Atari van toepassing zijn.
Zo kom je er achter dat er nog een hele community actief is met modders, programmeurs, en gamers die alleen maar met de Atari 8-bit machines bezig zijn.
2 van de 3 computers deden helemaal niets meer, die gaven een donker-rood scherm en verder niets. Die ene die het wel deed laat na een paar seconden keurig een 'READY' (=BASIC) prompt zien.

Omdat je na een verhuizing andere prioriteiten hebt, zijn de Atari spullen weer in een (nu betere) doos verdwenen om er een tijdje in te bivakkeren.
Uiteindelijk gaat het 'Atari-virus' toch weer kriebelen en zijn de spullen weer op tafel gekomen, maar nu in mijn reeds ingerichte hobby-kamer.
Op het web (fora, social media en websites ^* ) is er heel veel info te vinden over hoe je een 800XL kunt repareren en verbouwen. Dit gaf mij het idee om één van de niet werkende computers eens nader aan de tand te voelen.
Om een eerste diagnose te kunnen stellen heb ik een apparaatje gekocht dat de RAM en ROM geheugens controleert; de Sys-Check v2
Deze sluit je aan op één van de aansluitingen en dan zie je op het beeldscherm of en welke geheugen chips defect zijn.
Laten we deze computer '800XL-2' noemen, '800XL-1' doet het gewoon zoals het af fabriek kwam. '800XL-3' zal eerst als donor fungeren om te kijken of '800XL-2' te repareren is.
De test met Sys-Check liet zien dat één van de ROM chips (de "OS-Rom") faalde. Dit verklaarde dus het rode scherm. Helaas betekende dit dat de soldeerbout aan moest en deze ROM-chip er uit gesoldeerd moest worden. Helaas zat die niet in een chip-voet. De donor computer had deze chip wel in een voetje zitten, en die kan dan in "800XL-2" geprikt worden. Wel eerst toch een chip-voet er in zetten!
Nadat de ROM-chip vervangen was wees de test met Sys-Check uit dat alle geheugens werken, maar wel met af-en-toe en lastige storing in chipje 'U11' : test deels geslaagd!
Gelukkig kun je tegenwoordig, mede dankzij die levendige Atari-community, vervangende onderdelen bestellen om je Atari te redden en/of de verbouwen.
Mijn oog viel op een module die onder de processor geplaatst wordt en dan de 64Kbyte RAM vervangt. Ook heeft deze winkel een ander vervanger voor de defecte OS-Rom chip, de Ultimate 1MB.
Ik had de OS-Rom chip uit de donor gehaald om te zien of 800XL-2 weer aan de praat krijgen is, maar waarom zou je één van de 2 werkende computers  niet gaan uitbreiden met nieuwe spulletjes? Dus ook de Ultimate 1MB besteld en in 800XL-2 gemonteerd.

Nu nog even mijn aandacht naar 800XL-3. Hier leek de CPU gesneuveld te zijn, en die zijn op het web (Ebay) nog wel te vinden voor een paar knaken -> bestellen maar! CPU vervangen en kijken wat er nu gebeurd met de Sys-Check. Hey, hij doet het weer, maar alle RAM-chips geven een fout! Dus de webshop waar de Ultimate 1MB vandaan komt weer aan het werk gezet voor die 64kByte vervangende geheugen.
Ook het toetsenbord van deze computer kan een restauratie gebruiken...

Nu heb ik dus de volgende Atari's: (randapparatuur als cassette opslag, diskdrives etc. niet benoemd)

- Atari 800XL-1: Stock, dus zoals uit de fabriek. Deze blijft ook zo.
- Atari 800XL-2: Ultimate 1MB en vervangende 64kByte geheugen
- Atari 800XL-3: (voormalig!) donor machine, 64kByte ram is vervangen en het toetsenbord verdient een renovatie.

Wat ik met 800XL-3 nog verder ga doen weet ik nog niet, kan zijn dat die een compleet andere add-on krijgt, maar dat is voor latere zorg.


Noot:
^*) http://www.atariage.com, https://lotharek.pl/ en https://atari8.co.uk/ hebben mij van informatie en hardware kunnen voorzien. Er zijn vast meerdere websites speciaal voor Atari 8-bit machines.