NASA en januari
Januari heeft bij de Amerikaanse Ruimtevaart organisatie NASA nogal een beladen geschiedenis. Dit begon al in 1967.
De lancering van Apollo 1 stond gepland op 21 februari 1967, maar bij een 'plugs-out' test op 27 januari brak er een vreselijke brand uit in de commando-module.
Bij deze brand zijn alle 3 de astronauten omgekomen: Virgil Grissom (2e Amerikaan in de ruimte, 'Original Mercury 7'), Ed White (eerste Amerikaanse ruimtewandeling, een verblijf buiten de Gemini 4 capsule) en Roger Chaffee (Apollo 1 zou zijn eerste vlucht zijn).
19 Jaar en één dag later werd de Space Shuttle Challenger op 28 januari 1986 gelanceerd voor haar 10e vlucht, STS-51L. 73 seconden na lift-off explodeerde de externe brandstof tank doordat er één van de vast brandstof boosters onderaan los geraakt was en zijn neus in de tank boorde op een plek waar de leidingen van zuurstof en waterstof bij elkaar komen. Iedereen die een beetje kennis heeft van scheikunde weet dat waterstof en zuurstof samen één hele grote BOEM kan opleveren.
Bemanning bestond uit: Dick Scobee, Michael Smith, Ellison Onizuka, Ronald McNair, Gregory Jarvis, Judth Resnik, Christa McAuliffe.
Vervolgens op 16 januari 2003 vertrekt de Space Shuttle Columbia voor haar 28e missie, STS-107. Bij deze lancering ging er ook iets mis. Er brak een stuk schuim af van de externe tank dat met grote snelheid tegen de linker vleugel van het ruimteveer aan kwam. Helaas is hier in de voorkant van die vleugel een gat ontstaan. Bij terugkeer zijn er hele hete gassen door dat gat naar binnen gekomen en die gassen hebben de hele boel vernield al daar. Gevolg is dat bij terugkeer op 1 februari de ruimteveer uiteen is gevallen. Alle 7 bemanningsleden kwamen om: Rick Husband, William McCool, David Brown, Kalpana Chawla, Michael Anderson, Laurel Clark en Ilan Ramon. Allen Amerikanen, behalve Ilan Ramon (uit Israël)
De terugkeer van Columbia kan ik me goed herinneren. Het was live te volgen via onder andere CNN. De Challenger ramp is verder terug in de geschiedenis, en Apollo 1 was nog voordat ik geboren was. Puur uit interesse heb ik delen van de rapporten gelezen over de oorzaken van deze 3 ongelukken. Ook op TV zenders zoals Discovery Channel zijn regelmatig documentaires uitgezonden waar het een en ander verteld wordt.
Door 'toeval' (of hoe je het ook wilt noemen) kom je ook wel eens dingen tegen gewoon interessant zijn om te weten:
- De Challenger was ook de ruimteveer waarmee Wubbo Ockels zijn ruimte reis heeft gemaakt in oktober/november 1985. Overigens was het ook de Challenger waarmee de in Nederland geboren astronaut Lodewijk van den Berg (toen al genaturaliseerd Amerikaans staatsburger) de ruimte in gegaan is.
- Ronald McNair (omgekomen bij STS-51L) zou aan boord van de Challenger saxofoon gaan spelen en dat zou opgenomen worden. Deze opnamen zou Jean Michel Jarre gebruiken bij het laatste nummer op het album 'Rendez-Vous' en een heel groot open lucht optreden in Houston in April dat zelfde jaar dat als eerbetoon gold voor de omgekomen Challenger astronauten.
- André Kuipers stond genomineerd als bemanningslid voor STS-107 met ruimteveer Columbia omdat er 3 Nederlandse experimenten aan boord waren. Uiteindelijk is hij een jaar later met de Soyuz naar het ISS gegaan.
Mede doordat deze gebeurtenissen redelijk dicht op elkaar zijn gebeurd (eind januari) kent de NASA nu "Day of Remembrance', dag van herdenken. Op deze dag worden de astronauten van Apollo 1, Challenger/STS-51L en Columbia/STS-107 herdacht.
Voor deze 17 mannen en vrouwen is er bij het Kennedy Space Center (waar alle bemande lanceringen in de USA plaats vinden) en nog 7 andere mensen een monument opgericht: het Space Mirror Memorial. Alle 24 namen worden vermeld op een muur. Deze muur zou met de zon mee moeten draaien zodat de zon de namen verlicht.
Helaas heeft het zonne-volg-systeem al jaren een storing.
Ik zou deze 'Spiegel' ooit eens willen bekijken...